مطلبی که قصد بیان آن را دارم، از نظر خودم جدی است؛ ولی شاید از منظر شمای خواننده بیشتر شبیه به شوخی باشد؛ که البته هیچ اصراری بر اثبات نظر خودم ندارم. ولی خب این موضوع برای من شبیه قرصی آرام‌بخش عمل کرده است. در اینجا صحت و سقم آن مسئله اصلی نیست. مسئله آن است که در ایامی شبیه همین روزها، یعنی اواخر ماه مبارک رمضان یا اوایل آن، یکی از دغدغه‌های مردم این است که چرا در فلان کشور و بهمان کشور عید فطر مثلا یکشنبه است ولی در ایران دوشنبه است. یا مثلا چرا اهل تسنن جمعه را عیددر نظر گرفته‌اند و مردمان شیعه همان منطقه شنبه را! خب این دغدغه‌ای شده که فضای مغز را بی‌دلیل پر می‌کند. شما 10 ساعت هم که روی این موضوع فکر کنید، باز در آخر منتظر می‌مانید بیت مرجع عالی‌مقام خودتان یا دفتر مقام معظم رهبری حفظه‌الله چه روزی را عید اعلام کنند و شما آن را عید بگیرید. خب وقتی هیچ اختیاری از خود نداریم، چرا فضای مغز را بی‌دلیل پر کنیم؟ خب من این موضوع را برای خودم با استفاده از یک قاعده ریاضی حل کردم. حالا درست و علمی و دقیق نیست؟ خب نباشد! من در اینجا قصدم آرامش روانی بود که حاصل شد و البته این آرامش برای هیچکسی هم مضر نیست. پس با همین روش شاید غلط شاید درست خودم کار را پیش می‌برم.
اما این قاعده ریاضی چیست؟ قاعده «جزء صحیح». نماد این قاعده در ریاضیات دو عدد براکت هست: []. عددی که میان این دو براکت قرار بگیرد به جزء صحیح کف خودش برمی‌گردد. یعنی چی؟ مثلا شما اگر عدد 7/9 را در براکت قرار دهید جواب می‌شود 7. چون عدد جزء صحیح و 0/9 جزء اعشاری است. جزء اعشاری حذف می‌شود و جزء صحیح باقی می‌ماند. فاصله میان دو عدد 7/0000000001 و 7/999999 تقریبا یک واحد ریاضی است. ما می‌توانیم عدد اول را دقیق 7 و عدد دوم را دقیقا 8 در نظر بگیریم. ولی از نقطه‌نظر قاعده جزء صحیح این دو عدد با هم یکسان بوده و برابر با عدد 7 هستند. در حالیکه فاصله میان دو عدد 7/999999 با 8/00000000001 خیلی کمتر از آن چیزی است که فکر میکنیم، اما از نظر قاعده جزء صحیح عدد اولی برابر با 7 و عدد دومی برابر با 8 است.
فکر میکنم متوجه منظورم شده باشید. اجازه بدید با مثال شیعه و سنی جلو برویم. مبنای شرعی اهل تسنن برای افطار یا نماز مغرب، غروب آفتاب است، ولی شیعیان در شهرهایی مثل تهران حدود 15 دقیقه بعد را به عنوان پایان روز در نظر می‌گیرند. حال فرض کنید در یک شهر خاص، ماه میان این دو مبنا طلوع کند. یعنی در یک منطقه جغرافیایی خاص در فاصله میان اذان مغرب اهل تسنن و اذان مغرب شیعیان هلال ماه قابل رویت شود. از نظر شیعیان در آن لحظات ما هنوز وارد شبانه‌روز جدید نشده‌ایم و بر اساس قاعده جزء صحیح، «کف» آن روز می‌شود لحظه اذان مغرب در روز قبل؛ یعنی شیعیان ماه را در پایان روز شرعی خودشان دیده‌اند. به عبارتی اگر این روزی که از آن دم می‌زنیم یکشنبه باشد. یعنی در حد فاصل میان غروب آفتاب و شروع شب روز یکشنبه ماه رویت شود، از نظر شیعیان ما همچنان در روز یکشنبه به سر میبریم، پس همان روز عید است. ولی از نظر اهل تسنن، ما در ابتدای روز دوشنبه هستیم، چون مبنای آنها برای شروع یک شبانه‌روز قمری غروب خورشید است و نه شروع شب، فلذا آنها آن لحظات را لحظات ابتدایی روز دوشنبه می‌دانند فلذا دوشنبه را عید اعلام می‌کنند.
همین مبنا را برای دو منطقه جغرافیایی نزدیک به هم نیز می‌توانیم در نظر بگیریم. مثلا ایران و عراق! فرض کنید در منطقه جغرافیایی عراق، ماه در آخرین ثانیه‌های قبل از اذان مغربِ روز یکشنبه در عراق هلول کند، و در ایران نیز صرفا با چند ثانیه تاخیر و در اولین لحظات پس از اذان مغرب همان روز هلول کند. خب باز هم بر اساس منطق جزء صحیح، عراق روز قبل یعنی یکشنبه را عید اعلام می‌کند و ایران باید روز بعد را عید فطر بداند.
باز هم بگویم، این منطق شاید پر از اشکالات کوچک و بزرگ باشد؛ ولی معضل ذهنی مرا حل کرده و کارم را راه انداخته است. کاری به درستی و غلطی آن ندارم:)
